Budynek naszej szkoły został wzniesiony w 1850 roku. Zlokalizowany w zabytkowej części Starego Miasta, wpisany do rejestru zabytków. Dawniej w tym gmachu mieścił się Szpital miejski, potem Ochronka im. Józefa Piłsudskiego dla dzieci, a w 1935 roku muzeum oraz sale biblioteki i archiwum. Działały tu również szkoły różnego typu:
- w latach 1900 – 1913 Szkoła Ludowa Czteroklasowa Żeńska im. Cesarza Franciszka Józefa,
- w czasie wojny 1939-1941 organizowała tu dla uczniów zajęcia Niepełna Średnia Szkoła nr 6 im. Czekałowa,
- w latach 1944-1949 Publiczna Szkoła Powszechna Żeńska im. Juliusza Słowackiego,
- później utworzono tu koedukacyjną Publiczną Szkołę Podstawową nr 11.
- w 1982 roku budynek szkoły został poddany gruntownemu remontowi i we wrześniu 1987 roku „Jedenastka” wznowiła działalność.
Historię poznajemy po to aby zrozumieć teraźniejszość i umieć kształtować przyszłość.
Przemyśl jest najstarszym miastem na kresach wschodnich Rzeczypospolitej, malowniczo położony na pograniczu dwu krain geograficznych Pogórza Przemyskiego i Dynowskiego z Kotlina Sandomierska, w tzw. Bramie Przemyskiej. Przez miasto przepływa rzeka San, która dzieli je na lewobrzeżna zwana Zasianiem i prawobrzeżna ze średniowiecznym miastem bogatym w zabytki architektury. Zastanawialiśmy się, który zabytek zaadoptować i poznać jego przeszłość. Z długiej list wybraliśmy ten, który jest nam najbliższy, w którym spędzamy większość czasu, czyli naszą szkołę. Wpisana jest ona do rejestru budynków zabytkowych naszego miasta.
Nasza szkoła gdyby umiała mówić opowiedziałaby nam swoją przeszło stupięćdziesięcioletnią historię. Niestety jest to niemożliwe, więc sami musieliśmy odkryć karty historii. Zatem zabraliśmy się do pracy.
Karta budynku:
Co to jest?
Budynek
Gdzie się znajduje?
w mieście Przemyślu w średniowiecznej części przy ulicy Władcze.
Jaką pełni funkcję?
Szkoły Podstawowej
Jakie były dzieje budynku?
Szkoła Ludowa Czteroletnia Żeńska im. Cesarza Franciszka Józefa z lat 1900-11913
Siedmioklasowa Publiczna Szkoła Powszechna Żeńska im. Grzegorza Piramowicza w latach 1925-1939
Publiczna Szkoła Powszechna Żeńska III stopnia im. Juliusza Słowackiego w latach 1927-1938
Niepełna średnia Szkoła nr 6 im Czkałowa w 1944-1949
Szkoła podstawowa nr 11 w latach 1949-1959
Podczas II wojny światowej mieścił się w tym budynku Szpital Niemiecki
W latach wojennych mieściło się w naszej szkole Archiwum Miejskie a następnie Szkoła Podstawowa nr 11 z przerwą na remont kapitalny
W jakim stanie zachował się do dzisiaj?
Budynek 1987 roku po kapitalnym remoncie
Gdzie szukać informacji?
Archiwum Państwowe w Przemyślu
Dlaczego warto się nim zająć?
Zdobycie ciekawych informacji o dziejach szkoły, jak kiedyś funkcjonowała szkoła.
Co mnie osobiście najbardziej zaciekawiło?
Jacy uczniowie uczęszczali do tej szkoły?
Gdzie mieszali?
Jakie były przedmioty nauczania?
Jakie były wyniki nauczania?
Jak wyglądała szkoła?
Kim byli rodzice uczniów?
Na te wszystkie pytania tu postawione postaramy się.
Prace nad projektem zaczęliśmy od odwiedzin w Archiwum Państwowym w Przemyślu
W zbiorach archiwum dotyczących działalności szkoły znajdują się katalogi wraz z wykazem klasyfikacyjnym, ewidencją dzieci objętych obowiązkiem szkolnym, świadectwa szkolne i materiały szczątkowe dotyczące działalności Szkoły im. Czekowa.
Pierwsza informacja o szkole:
Szkoła Ludowa Czteroklasowa Żeńska im. cesarza Franciszka Józefa funkcjonowała od 1900 do 1913 roku i z tych lat w archiwum zachowane są Katalogi wraz z wykazem oceniania
Napis na pieczątce szkoły brzmiał: Dyrekcja Szkoły Etatowo Żeńskiej w Przemyślu
Wychowawczyni klasy nazywała się wówczas gospodyni klasy.
Klasy pierwsze były dosyć liczne nawet po 47 uczennic, była to tylko szkoła żeńska. Szkoła pracowała na trzy zmiany były trzy oddziały ranny, przed popołudniowy, popołudniowy. Do szkoły uczęszczały dziewczynki głównie wyznania mojżeszowego, które mieszkały w pobliżu szkoły, ale były też uczennice z odległych części miasta a nawet z pod Przemyśla.
Przegląd ogólny katalogu na przykładzie klasy I a oddziału przed popołudniowego:
Zapisanych 47 dziewcząt
Pierwszy semestr:
Zrobiło postępy w nauce:
Bardzo dobry: 7 dziewcząt
Dobry: 15 dziewcząt
Dostateczny: 14
Niedostateczny: 9
Nie klasyfikowano z powodu dłuższej choroby lub nieregularnego uczęszczania do szkoły: 2
Ciekawa była skala oceniania, wystawiano oceny z obyczajów, pilności, postępu, porządku zewnętrznego:
Obyczajów
1. chwalebne
2. dobre
3. dość dobre
4. naganne
Pilności:
1. wytrwała
2. dobra
3. dość dobra
4. mała
Postępu:
1. bardzo dobry
2. dobry
3. dostateczny
4. niedostateczny
Porządku zewnętrznego
1. wzorowy
2. dobry
3. niejednostajny
4. naganny
Przedmioty, które były obowiązkowe:
Postępy w poszczególnych przedmiotach naukowych:
w nauce religii:
w czytaniu:
w pisaniu:
w języku polskim:
w języku ruskim:
w języku niemieckim:
w rachunkach w połączeniu z nauką o form. Geometrycznych
w wiadomościach z geografii i historii (w klasie i VI)
w wiadomości z historii natur. Fizyki w klasie( V i VI)
w rysunkach:
w śpiewie:
w robotach ręcznych:
gimnastyce:
Rok szkolny podzielony był na
I ćwierćrocze
II ćwierćrocze
III ćwierćrocze
IV ćwierćrocze
Lata 1925-1939 szkoła nosiła nazwę Siedmioklasowa Publiczna Szkoła Powszechna Żeńska im. Grzegorza Piramowicza
Na szkolnej pieczątce napis brzmiał: Zarząd Państwowej 7 kl. Szkoły powszechnej żeńskiej w Przemyślu im. Grzegorza Piramowicza
Wszystkie katalogi z lat działalności szkoły znajdują się w zbiorach archiwum.
Kolejne lata działalności szkoły to nadal szkoła żeńska powszechna , dokładna nazwa Publiczna Szkoła Powszechna Żeńska III stopnia im. Juliusza Słowackiego
Przeglądając katalogi zwróciliśmy uwagę na żydowskie imiona, niektóre były bardzo ciekawe oto kilka z nich: Miriam, Regina, Rachela, Lejb, Ber, Aria, Cykora, Fruma, Gita, Merka.
Odnaleźliśmy w archiwum świadectwa szkolne z okresu przedwojennego, niestety są na nich oceny niedostateczne, prawdopodobnie z tego powodu nie zostały one odebrane przez te uczennice, dzięki czemu mogliśmy je przeglądnąć.
Z Katalogów głównych, klasowych dowiedzieliśmy się, jakich przedmiotów uczono się i jakie wyniki w nauce miały ówczesne dziewczęta. Przy wielu nazwiskach jest adnotacja, że nie zostały klasyfikowane z powodu nieuczęszczania do szkoły niestety nie wiadomo z jakiego powodu nie kontynuowały nauki, przerywały ja w środku trwania roku szkolnego.
Z katalogów dowiedzieliśmy się kim byli z zawodu ojcowie tych dziewcząt uczących najczęściej powtarzały się zawody: kupiec, krawiec, stolarz, stolarz kolejowy, magazynier kolejowy, kolejarz, konduktor, szewc, cukiernik, piekarz, wyrobnik.
Rok 1944 do 1949 funkcjonowała w tym budynku Niepełna średnia Szkoła nr 6 im. Czekałowa z tego okresu zachowały się szczątkowe informacje o działalności szkoły w języku rosyjskim mowa powitalna dyrektora szkoły skierowana do uczniów po wakacyjnej przerwie.
Opiekun projektu: Katarzyna Skotnicka
Współpraca: Elżbieta Oleszek, Aneta Jabłońska
